مفروضات حسابداری چیست؟ اصول، مفروضات و میثاق های حسابداری

مفروضات حسابداری چیست؟ اصول، مفروضات و میثاق های حسابداری

مفروضات حسابداری : در پست پیشین به ضرورت و معرفی حسابداری، به عنوان یکی از مهم‌ترین زبان‌های کسب و کار پرداخته شد. در این پست نیز به اصول حسابداری ، مفروضات حسابداری و میثاق های حسابداری به عنوان مفاهیم اولیه و پایه این رشته، پرداخته می‌شود.  

مفروضات حسابداری چیست؟ چرا لازم است مفروضات حسابداری را بدانیم؟

منشا و شالوده اصول حسابداری و مبنای تهیه و تنظیم صورت‌های مالی را تشکیل می‌دهند. هرکدام از مفروضات حسابداری می‌تواند منشا یک یا چند اصل حسابداری باشد که این مفروضات عبارتند از:

۱- فرض تفکیک شخصیت

بدین معناست که برای هر موسسه، شخصیتی مستقل از مالک ( مالکان) آن، همچنین از سایر موسسات موجود در جامعه در نظر گرفته می‌شود.  

۲- فرص تداوم فعالیت

بدین معناست که عملیات موسسه در آینده قابل پیش بینی است و تداوم خواهد داشت و قصدی برای انحلال یا توقف فعالیت آن وجود ندارد.

۳- فرض دوره مالی

باتوجه به این‌که نتایج واقعی عملیات هر موسسه‌ای را فقط می‌توان در پایان اجرای عملیات آن و پس از وصول مطالبات، فروش دارایی ها و اجرای تعهدات و پرداخت بدهی ها به طور دقیق و قطعی تعیین کرد؛ لذا استفاده کنندگان از اطلاعات مالی نمی‌توانند برای دریافت اطلاعات تا آن زمان تامل کنند. بنابراین، عمر طولانی یک موسسه به دوره‌های زمانی مساوی کوتاه تر که معمولا یک ساله است تقسیم می‌شود و برای هر دوره گزارش‌های مالی جداگانه‌ای ارائه می‌شود.

 ۴- فرض تعهدی

بر اساس این فرض زیر بنایی در حسابداری، درآمدها به محض تحقق و هزینه ها به محض تحمیل، بدون توجه به زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد مربوط شناسایی و ثبت می‌شوند.

۵- فرض واحد اندازه گیری (پول)

بدین معناست که آثار نتایج کلیه معاملات و عملیات مالی موسسه باید بر حسب پول اندازه گیری و گزارش شود.  

معرفی اصول حسابداری

اصول حسابداری شامل قواعد کلی است که مبنای کار در کلیه مراحل اجرای عملیات حسابداری است و این اصول عبارتند از:

اصل بهای تمام شده

به موجب این اصل، تمام رویدادهای مالی با بهای تمام شده در تاریخ وقوع ثبت در صورت‌های مالی منعکس می‌شوند و چنانچه در آینده ارزش پولی آن‌ها افزایش یابد، این افزایش شناسایی و ثبت نمی‌شود. در به کارگیری این اصل، بهای تمام شده دارایی ها بر اساس قیمت نقد یا معادل قیمت نقد اندازه‌گیری می‌شود.

اصل تحقق درآمد

بر اساس این اصل، درآمدها بدون توجه به زمان دریافت وجه نقد مربوطه در زمان تحقق شناسایی می‌شوند.

اصل تطابق هزینه ها با درآمدها

بر اساس این اصل، برای اندازه گیری سود هر دوره باید هزینه های هر دوره با درآمدهای همان دوره مقابله کند. به عبارت دیگر، برای تعیین سود هر دوره باید هزینه هایی که برای کسب درآمدهای همان دوره تحمیل شده اند را از درآمدها کسر نمود.

اصل افشای حقایق

بر اساس این اصل باید تمامی اطلاعاتی که به نحوی می‌تواند در تصمیم‌گیری استفاده کنندگان از اطلاعات مالی تاثیرگذار باشد در متن صورت‌های مالی یا در یادداشت های همراه افشا شود.

آشنایی با میثاق های حسابداری

یا اصول محدودکننده حسابداری در واقع اثر تعدیل کننده بر حسابداری و گزارشگیری مالی دارند و عبارتند از:

فزونی منافع بر مخارج

هدف گزارشگری مالی فراهم کردن اطلاعات لازم برای تصمیم گیری است. اما مخارج تهیه این اطلاعات نباید بر منافع آن فزونی یابد . به عبارت دیگر فراهم کردن اطلاعات حسابداری باید مقرون به صرفه باشد. البته تعیین منافع و مخارج تهیه اطلاعات حسابداری تا حدودی یک امر ذهنی است و سنجش و اندازه گیری دقیق آنها مباحثی را بر انگیخته است.

اصل اهمیت

بر اساس این میثاق، در مورد مبالغ و اقلامی که بنابر وضعیت، محیط و عملکرد موسسه جزیی و ناچیز محسوب می‌شوند می‌توان از اعمال دقیق اصول حسابداری خودداری کرد.

اصل محافظه کاری

بدین معناست که در شرایط ابهام، اعمال قضاوت برای انجام برآورد به نحوی صورت گیرد که درآمدها یا دارایی ها بیشتر از واقع و هزینه ها یا بدهی ها کمتر از واقع ارائه نشود.

خصوصیات صنعت

بر اساس این میثاق، در مواردی که در یک صنعت خاص شواهد روشنی در ارتباط با عملیات ویژه آن وجود دارد که بکارگیری رویه های استثنایی حسابداری می‌تواند از لحاظ سودمندی مفید واقع شود. تعدیل اصول پذیرفته شده حسابداری مجاز شناخته شده است. برخی از صنایع که رویه های خاص حسابداری در آن ها اعمال می‌شود عبارت اند از: پیمانکاری، بانکداری، بیمه و غیره لازم به یادآوری است که در استانداردهای حسابداری، سودمندی اطلاعات را به «مربوط بودن» و « قابل اتکا» بودن هم مطرح است. در پست های بعدی به صورت های مالی و یادداشت های همراه می‌پردازیم. *منبع: کتاب مدیرعامل چند ساحتی، مجید باقری، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی