حق سنوات چیست؟ آشنایی با پایه سنوات و نحوه محاسبه سنوات ۹۸ و ۹۹
سنوات چیست؟
حق سنوات : سنوات پایان خدمت یا اصطلاحاً حق سنوات یکی از مزایای اجباری است که کارفرما در هر حالت موظف به پرداخت آن به کارگر است. حق سنوات یا پاداش پایان خدمت مبلغی است که کارگر هنگام فراغت از کار از قبیل بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و استعفا و… دریافت میکند و میزان آن معادل یک ماه آخرین مزد ثابت دریافتی کارگر است. با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال یکی از مهمترین موارد کارمندان، کارگران و صاحبان کسبوکار پرداخت عیدی و سنوات است و این موارد کاملاً با توجه به پایه حقوق در نظر گرفتهشده برای افراد، تعیین و پرداخت میگردد. حالا که می دانید سنوات چیست در ادامه به جزئیات بیشتری در مورد سنوات، پایه سنوات و بررسی نحوهٔ محاسبه سنوات در سال ۹۸ میپردازیم.قانون سنوات وزارت کار – مشمولین پرداخت و دریافت سنوات
کلیه کارگاههای که شامل قانون کار هستند وظیفه دارند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار معادل شصت روز آخرین مزد، بهعنوان عیدی و پاداش پرداخت نمایند. مبلغ پرداختی به هرکدام از کارمندان و کارگران نباید از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی بیشتر شود. حالا بد نیست به قانون سنوات وزارت کار و جزئیات قانون پرداخت سنوات بپردازیم. طبق ماده ۲۱ قانون کار؛ سنوات، مزایای پایان کار، حق سنوات و یا مزایای پایان خدمت، مبلغی معادل یک ماه آخرین حقوق دریافتی کارگران است که کارفرما باید به کارگران خود پرداخت کند. سنوات یا مزایای پایان کار، باید با خاتمه و یا فسخ قرارداد کار، به کارگر پرداخت شود. این مبلغ به افرادی که کمتر از یک سال کارکرد داشته باشند نیز به نسبت مدت کارکردشان تعلق میگیرد و باید توسط کارفرما پرداخت شود.حق سنوات به چه کسانی تعلق نمی گیرد؟
در پاسخ به این سوال باید توضیح دهیم که سنوات یا همان حق سنوات یکی از مزایای اجباری است که در هر شرایطی کارفرما باید نسبت به پرداخت آن به کارگر اقدام کند. سنوات با خاتمه کار و یا فسخ قرارداد کار به کارگر پرداخت می شود و این حق حتی به افرادی که کمتر از یک سال کارکرد داشته باشند نیز به نسبت کارکرد آن ها تعلق می گیرد. صحبت هایی در این مورد وجود دارد که اگر کارگری کار خود را ترک کند سنوات به وی تعلق نمی گیرد؛ در صورتی که اینطور نیست. نکته جالب تر این است که زمانی که در قرارداد شرطی در این مورد قید می کنند و رضایت کارگر را مبنی بر عدم دریافت سنوات می گیرند نیز اشتباه است. البته منشا این اشتباه دستور العملی است که مدتی پیش وزارت کار صادر کرد و در آن قید شده بود که کارگری اگر ترک کار کند کارفرما ملزم به پرداخت سنوات به وی نیست. لازم به ذکر است که این دستور العمل در حال حاضر باطل شده است و کارفرما ملزم به پرداخت سنوات بر اساس قانون جدید سنوات است.سنوات سال ۹۸
پایه سنوات سال ۹۸ مانند سالهای دیگر، مبلغی است که بر اساس شرایطی، به مزد کارگران قانون کار اضافه میشود. پایه سنوات به کارگرانی که بیشتر از یک سال سابقه کار داشته باشند و یا یک سال از آخرین دریافت پایه سنوات آنان در آن کارگاه گذشته باشد تعلق میگیرد. مثلاً برای فردی که از سال ۸۵ با حداقل حقوق دستمزد مشغول به کار بوده، جمع پایه حقوق و پایه سنوات وی در سال ۹۹، حداقل مبلغ روزانه ۶۴۱.۶۹۸ ریال است. همچنین اگر ماه گرد برای دریافت پایه سنوات ۹۹ اتفاق نیفتاده باشد مبلغ روزانه ۲۳.۳۳۳ ریال از مبلغ بالا (۶۴۱.۶۹۸ ریال) تا زمان رسیدن به سالگرد استخدامی باید کسر گردد.فرمول محاسبه سنوات سال ۹۹ کارگران (سال ۹۸، سال های پیشین و پیش رو)
فرمول محاسبه سنوات کارگران بهصورت زیر است:سنوات = تعداد روزهای کارکرد * ۳۶۵ روز / حقوق پایه
لازم به ذکر است که سنوات ۹۸، ۹۷ و سال های پیشین و سال های پیش رو نیز بر اساس همین فرمول محاسبه شده و خواهد شد.پایه سنوات چیست و چه تفاوتی با حق سنوات دارد؟
برای اینکه بدانید پایه سنوات چیست باید آن را با حق سنوات مقایسه کنیم. حق سنوات بهعنوان پاداش پایان کار به آن دسته از کارگرانی داده میشود که سابقه یکساله کاری دارند؛ اما پایه سنوات برای کارگاههایی است که طرح طبقهبندی مشاغل دارند که پایه سنوات به حداقل حقوق آنها اضافه میگردد. «پایه سنواتی» را میتوان بخشِ حمایتیِ پایه حقوق نامید که عموماً برای جبران کردن حداقل دستمزد، توسط شورای عالی کار، تصویب و ابلاغ میگردد. این بخش از حقوق، در واقع قسمتی از حقوق پایه است که معمولاً با حداقل دستمزد جمع و به کارگر پرداخت میگردد، هرچند میتوان آن را بهصورت چند ماه یکبار یا سالی یکبار هم پرداخت کرد. «پایه سنوات» یکی از مزایای جانبی دستمزد است و بااینکه هرسال تغییر میکند اما مطابق با آن دستمزد کارکنان زیاد نمیشود. این مبلغ از طرف شورای عالی کار و بهعنوان جبران کمبود حقوق به کارگران با حداقل دستمزد داده میشود زیرا از زمانهای گذشته تاکنون بحث حقوق و دستمزد کارگران همواره داغ بوده و همیشه افرادی نگران این مسئله بودند. در ابتدای سال ۷۰ قانون پایه سنوات در مجلس مطرح و بررسی شد. بر طبق این قانون کارگران رسمی و یا غیررسمی که قرارداد رسمی دارند یا ندارد مشمول قانون پایه سنوات میشوند. یکی از معضلهای کارگران فرق بین قراردادهای رسمی و قراردادهای غیررسمی است. مطابق با بخشنامهای که از سوی وزارت کار در سال ۹۲ منتشر شد دیگر تفاوتی بین سنوات کارگران قراردادی و رسمی وجود ندارد. هم کارگرانی که تسویهحساب کردهاند و هم آنانی که تسویهحساب نکردهاند، مشمول پایه سنوات میشوند حتی اگر فاصلهای بین کارکرد آن کارگران در کارگاه وجود داشته باشد. کارگاههایی که دارای طرح طبقهبندی مشاغل هستند بر اساس فرمول مشخصشده در بخشنامه دستمزدی وزارت کار پایه سنواتی برای آنها واریز میگردد؛ اما آن دسته از کارگاههایی که فاقد طرح طبق بندی مشاغل هستند، بهشرط آنکه نیروی کار دارای سابقه یکساله در آن کارگاه باشند (دائم و موقت) مشمول حق سنوات میشوند؛ اما حق سنوات و یا مزایای پایان کار به ازای هرسال کارکرد معادل یک ماه حقوق است که در پایان کار و یا زمان قطع همکاری به کارگران پرداخت میگردد.نحوه محاسبه سنوات سال ۹۸ با مثال
کارمندان شرکتهای غیردولتی درصورتیکه به مدت ۱۲ ماه در شرکتی مشغول کار بودهاند، عیدی و محاسبه سنوات سال ۹۸ آنها به شرح ذیل است: مبلغ عیدی و پاداش سال ۹۸ معادل ۶۰ روز «حداقل مزد قانونی مصوب» و حداکثر ۹۰ روز «حداقل مزد روزانه مصوب» در همان سال موردنظر است؛ یعنی عیدی که در سال ۹۸ پرداخت میشود، نباید از معادل هزینه ۹۰ روز حداقل دستمزد روزانه قانونی در سال جاری بیشتر گردد. با این حساب، طبق مصوب شورای عالی کار در اسفند ۹۸، حداقل دستمزد روزانه کارکنان مشمول قانون کار برای سال ۹۸ معادل ۵۰۵.۶۲۷ ریال در نظر گرفته شده است و حداقل دستمزد ماهیانه سال ۹۸ برای کارگران ۱۵.۱۶۸.۸۲۲ ریال است. فرمول محاسبهٔ حداقل عیدی سال ۹۸ بهصورت زیر است: حداقل عیدی سال ۹۸ = ۶۰ x حداقل حقوق روزانه و همچنین برای محاسبهٔ سقف عیدی سال ۹۸ باید از فرمول زیر استفاده کنیم: حداکثر عیدی سال ۹۸ = ۹۰ x حداقل حقوق روزانه با این حساب، حداقل عیدی پرداختی برای کارکنانی که یک سال کامل در واحد موردنظر مشغول به کار بودهاند، ۳۰، ۳۳۷، ۶۲۰ ریال و سقف عیدی سال ۹۸ هم ۴۵، ۵۰۶، ۴۳۰ ریال خواهد بود. 👈 توجه: طبق قانون تأمین اجتماعی عیدی و پاداش و حق سنوات شامل بیمه نمیشود و بیمه به آنها تعلق نمیگیرد.نحوه محاسبه پایه سنوات
محاسبه سنوات بر اساس جدول ارائهشده و بهصورت ماهیانه محاسبه میشود که در صورت یکساله بودن سابقه کار از آن استفاده میشود؛ اما در سالهای پس از تطبیق با توجه به درصدهایی که شورای عالی کار اعلام میکند افزایش مییابند. در سال ۹۸ میزان سنوات را بهصورت زیر محاسبه میکنند: (تعداد روزهای کاری ماه×۲۳.۳۳۳) + حقوق پایه ماهانه اعلامشده در سال جاری =حقوق پایه ماهانه در سال دوم چراکه مبلغ سنوات برای یک سال در سال ۹۸ برابر ۲۳, ۳۳۳ ریال است.نحوه محاسبه حق سنوات
حقوق اصلی، بخش عمدهای از پرداخت کارفرما به کارگر است که در قبال انجام کار به وی پرداخت میشود. بسیاری از محاسبات از قبیل اضافهکار، کسر کار، سنوات خدمت، طلب مرخصی و افزایش حقوق برمبنای حقوق اصلی محاسبه میشوند.منظور از حقوق اصلی چیست؟
مواردی هستند که در چندین ماه متوالی، همراه با حقوق اصلی به کارگر پرداخت میشوند؛ مانند:- حق اولاد
- حق مسکن
- حق ایابوذهاب
- فوقالعادههای بدی آبوهوا
- محرومیت از تسهیلات زندگی
- محل خدمت
- اشتغال خارج از مرکز
- مرزی
- شرایط محیط کار
- نوبتکاری
- کشیک
- جذب
منظور از مزایای مستمر و غیر مستمر چیست؟
هر فرد شاغل ممکن است علاوه بر مزدی که به او تعلق می گیرد مبالغی را (نقدی یا غیر نقدی) از کارفرما دریافت کند. این پرداخت ها یا مزایا به دو گروه مستمر و غیرمستمر تقسیم می شوند. پرداخت ها و مزایای مستمر پرداخت هایی هستند که ماهانه به پرسنل اختصاص داده می شود و در حکم حقوقی هم ذکر می شوند مزایای مستمر شامل مزایای نقدی و غیر نقدی می باشد. مزایای غیر مستمر مزایایی هستند که بنا بر مناسبت خاص یا کارکرد خاص ممکن است به پرسنل اختصاص یابد. این مزایا ممکن است در برخی ماه های سال به فرد شاغل تعلق گیرد.زمان خاتمه قرارداد کار و پرداخت سنوات توسط کارفرما
- اخراج موجه شخص
- ازکارافتادگی کلی
- بازنشستگی
- پایان کار در قراردادهای معین
- استعفای کارگر
- فوت بیمهشده
- فسخ قرارداد مطابق متن قرارداد
تفاوت پایه سنوات و حق سنوات
- حق سنوات: بهعنوان پاداش پایان کار به آن دسته از کارگرانی داده میشود که سابقه کاری در کارگاه دارند که اگر کارکرد یک سال باشد معادل همان یک سال و اگر حتی یک ماه باشد، باید یک دوازدهم آن به فرد پرداخت شود و کارگران برای پرداخت سنوات نیازی نیست یک سال کامل سابقه کاری داشته باشند.
- پایه سنوات: برای کارگاههایی است که طرح طبقهبندی مشاغل دارند، در این صورت پایه سنوات به حداقل حقوق آنها اضافه میشود.
پایه سنوات به چه کسانی تعلق میگیرد؟
پیش از سال ۹۲ این تردید وجود داشت که پایه سنوات فقط به قراردادهای رسمی تعلق میگیرد و یا قراردادهای غیررسمی نیز حقی از پایه سنوات دارند؟ طی بخشنامهای که در سال ۹۲ توسط وزارت کار به کارگاهها و کارخانهها فرستاده شد کارفرمایان نباید تفاوتی بین این دو گروه قائل شوند و پایه سنوات به هر دو گروه از کارگران تعلق میگیرد.تسویهحساب سنوات پایه
مورد دیگری که موجبات نگرانی کارگران را فراهم آورده است مسئله تسویه حساب آنهاست. در هر دو صورت به کارگران حق سنوات تعلق میگیرد و بر اساس جدولی که وزارت کار منتشر کرده و طبق گروهبندی مشاغل، کارگران میتوانند سنوات خود را به شرط سابقه کار یکساله دریافت کنند. در ادامه فرمول محاسبه سنوات را برای شما با ذکر یک مثال رایج آوردهایم.جدول پایه سنوات روزانه
در ادامه شما جدولی را مشاهده میکنید که در سمت راست آن سال و در سمت چپ آن میزان پایه سنوات به ریال نوشته است و هرساله طبق این جدول سنوات کارگران محاسبه میگردد:سال | پایه سنوات روزانه (ریال) |
۱۳۶۹ | ۶۰ |
۱۳۷۰ | ۶۰ |
۱۳۷۱ | ۶۰ |
۱۳۷۲ | ۶۰ |
۱۳۷۳ | ۶۰ |
۱۳۷۴ | ۱۰۵ |
۱۳۷۵ | ۱۲۵ |
۱۳۷۶ | ۱۲۵ |
۱۳۷۷ | ۱۵۰ |
۱۳۷۸ | ۲۱۰ |
۱۳۷۹ | ۳۸۰ |
۱۳۸۰ | ۴۷۰ |
۱۳۸۱ | ۵۸۰ |
۱۳۸۲ | ۷۱۰ |
۱۳۸۳ | ۹۰۰ |
۱۳۸۴ | ۱۰۲۰ |
۱۳۸۵ | ۱۲۵۰ |
۱۳۸۶ | ۱۲۵۰ |
۱۳۸۷ | ۱۲۵۰ |
۱۳۸۸ | ۱۲۵۰ |
۱۳۸۹ | ۲۰۰۰ |
۱۳۹۰ | ۲۰۰۰ |
۱۳۹۱ | ۲۵۰۰ |
۱۳۹۲ | ۳۰۰۰ |
۱۳۹۳ | ۵۰۰۰ |
۱۳۹۴ | ۱۰۰۰۰ |
۱۳۹۵ | ۱۰۰۰۰ |
۱۳۹۶ | ۱۷۰۰۰ |
۱۳۹۷ | ۱۷۰۰۰ |
مواردی که در بخشنامه شورای عالی کار در مورد پایه سنوات ذکر شده
در قسمتهای قبلی همهچیز را در مورد پایه سنوات و حق سنوات و نحوه محاسبه آنها به شما گفتیم. در ادامه به بررسی چند بند مهم از بخشنامه شورای عالی کار در رابطه با پایه سنوات میپردازیم:- پایه سنوات شامل دانشجویان و دانشآموزانی که مشاغل تابستانی دارند نمیشود
- پایهٔ سنوات با سنوات خدمت (پاداش پایان کار) متفاوت است و طبق ماده ۲۴ کارفرما موظف است معادل آخرین حقوق کارگر را بهعنوان پایان کار به وی بپردازد.
- در سال ۹۷ میزان پایهٔ سنوات ۱۷۰۰ تومان است که بهصورت روزانه بهحساب کارگران منظور شده و در پایان سال به آنان تقدیم میشود.
- در سال ۹۸ میزان پایهٔ سنوات ۲۳.۳۳۳ ریال است که بهصورت روزانه بهحساب کارگران منظور شده و در پایان سال به آنان تقدیم میشود.
- تعویض کارفرما ربطی به سنوات ندارد و کارفرمای جدید نیز موظف است سنوات کارگرانی را که یک سال است مشغول به کارند بپردازد.
- به کارگران فصلی نیز با توجه به میزان کارکردشان سنوات تعلق میگیرد و برای محاسبه این میزان سنوات باید به تبصرههایی که در این زمینه وجود دارند مراجعه کنید.
- اگر سال ۹۸ چهارمین سال کار یک کارگر باشد علاوه بر پایه سنوات این سال مبلغ سالهای دیگر نیز بهحساب وی بهصورت تصاعدی منظور میشود.