هزینه های قابل قبول مالیاتی
هزینه قابل قبول مالیاتی : ق.م.م هزینه های قابل قبول مالیاتی برای تشخیص درآمد ۱۴۷ مطابق ماده مشمول مالیات عبارت است از هزینههایی که در حدود متعارف متکی به مدارک بوده و منحصراً مربوط به تحصیل درآمد مؤسسه در دوره مالی مربوط با رعایت حد نصابهای مقرر باشد. در مواردی که هزینه ای در قانون مالیاتهای مستقیم پیش بینی نشده یا بیش از نصابهای مقرر در قانون یاد شده بوده ولی پرداخت آن به موجب قانون و یا مصوبه هیأت وزیران صورت گرفته باشد، قابل قبول خواهد بود. حق الامتیاز پرداختی و همچنین حقوق و عوارض و مالیاتهایی که به سبب فعالیت مؤسسه به شهرداریها و وزارتخانهها و مؤسسات دولتی و وابسته به آنها پرداخت میشود. (به استثنای مالیات بر درآمد و ملحقات آن و سایر مالیاتهایی که مؤسسه به موجب مقررات این قانون ملزم به کسر از دیگران و پرداخت آن میباشد و همچنین جرایمی که به دولت وشهرداریها پرداخت میگردد.) نکته: برابر بخشنامه شماره مورخ ۲۰۰۶۴/۲۰۰ مورخ ۱۱/۱۰/۱۳۹۱، در صورتیکه طبق قوانین و مقررات مربوط عدم انجام تکالیف یا تعهد از سوی اشخاص مشمول جریمهای شناخته شود، این جرایم (به استثنای جرائم پرداختی به بانکها به استناد رای هیات عمومی شورای عالی مالیاتی) با توجه به عدم پیشبینی آن در قانون مالیاتهای مستقیم و مقررات ذیربط به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی در تشخیص درآمد مشمول مالیات قابل پذیرش نخواهد بود. مطابق بند ۱۸ ماده ۱۴۸ ق.م.م، سود، کارمزد و جریمههایی که برای انجام عملیات موسسه به بانکها، صندوق تعاون، صندوقهای حمایت از توسعه بخش کشاورزی و همچنین مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز و شرکتهای واسپاری (لیزینگ) دارای مجوز از بانک مرکزی پرداخت شده یا تخصیص یافته باشد. نکته: برابر بخشنامه شماره ۲۳۰/۹۳/۴۱ مورخ ۰۱/۰۴/۹۳ صرفاً مجوز فعالیت از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مبنای مجاز بودن بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری غیر بانکی است و سایر مجوزهای صادره از طرف بانک مرکزی از جمله مجوز تأسیس یا مجوز ثبت تغییرات به منزله مجوز فعالیت نمیباشد.ذخیره مطالباتی که وصول آن مشکوک باشد مشروط بر این که:
اولاً– مربوط به فعالیت مؤسسه باشد. ثانیاً– احتمال غالب برای لاوصول ماندن آن موجود باشد. ثالثاً– در دفاتر مؤسسه به حساب مخصوص منظور شده باشد تا زمانی که طلب وصول گردد یا لاوصول بودن آن محقق شود. زیان اشخاص حقیقی یا حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آنها و با توجه به مقررات احراز گردد، از درآمد سال یا سالهای بعد استهلاک پذیر است. نکته– برابر بند ۱ بخشنامه شماره ۲۸۳۴۵ زیان اشخاص حقیقی و حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آنها و با توجه به مقررات احراز گردد بدون تفکیک آن به سنوات قبل یا بعد از اصلاحیه ۱۳۸۰ از درآمد سال یا سالهای بعد و حداکثر تا میزان درآمد مشمول مالیات ابزاری قابل استهلاک خواهد بود. مطابق بخشنامه شماره ۸۱/۹۳/۲۰۰ مورخ ۲۰/۷/۱۳۹۳ «با توجه به تفکیک شخصیت شرکت و صاحبان سهام و در نظر گرفتن اینکه افزایش حقوق صاحبان سهام (به جز از محل آوردهها) به عنوان درآمد تلقی میشود، لذا تقبل زیان توسط سهامداران شرکت و تهاتر آن از محل حساب جاری شرکا درآمد محسوب و میبایستی در صورت سود و زیان به عنوان درآمد شناسایی گردد. از این رو مطالبه مالیات از این بابت با رعایت مفاد مواد ۱۰۵، ۱۲۸ و بند (۱۲) ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم وفق مقررات قانونی خواهد بود. مفاد آیین نامه اجرایی موضوع بند (۸) ماده ۱۴۸ ق.م.م هزینه بازاریابی، تبلیغات و نمایشگاهی به منظور صادرات کالا، انجام خدمات تحقیقاتی، آموزشی، بازاریابی، تبلیغات و نمایشگاهی چنانچه توسط اشخاص دیگر برای موسسه انجام میگیرد و طبق قانون و مقررات مشمول کسر مالیات تکلیفی باشد پذیرش هزینه آن منوط به کسر و واریز مالیات تکلیفی آن به حساب سازمان امورمالیاتی کشور (ادارۀ امور مالیاتی ذیربط) خواهد بود.استهلاک
حکم استهلاک در ماده ۱۴۹ ق.م.م اینگونه بیان شده است: آن قسمت از داراییهای استهلاک پذیر که بر اثر بکارگیری یا گذشت زمان یا سایر عوامل و بدون توجه به تغییر قیمت ها ار زش آن تقلیل مییابد و همچنین هزینههای تأسیس، قابل استهلاک بوده و هزینه استهلاک آنها جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی تلقی میشود. مقررات مربوط به استهلاکهای داراییهای استهلاک پذیر شامل جداول استهلاکها و چگونگی اجرای آن با رعایت استانداردهای حسابداری توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه میشود و ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب قانون مالیاتهای مستقیم به تصویب وزیر امور اقتصادی ودارایی میرسد.مقررات و ضوابط اجرایی مرتبط به هزینه استهلاک داراییها
مبدأ محاسبه استهلاک دارایی ها از ابتدای ماه بعد از بهره برداری میباشد. مؤسسات میتوانند در موارد غیرفعال و یا بلااستفاده ماندن موقت دارایی بیش از شش ماه متوالی در یک دوره مالی، هزینه استهلاک دارایی مزبور در مدت بلااستفاده ماندن را به میزان ۳۰ درصد محاسبه نمایند. در این صورت چنانچه محاسبه استهلاک بر حسب مدت باشد، ۷۰ درصد مدت زمانی که دارایی مورد استفاده قرار نگرفته است، به باقی مانده مدت زمانیکه دارایی مورد استفاده قرار نگرفته است، به باقی مانده مدت تعیین شده برای استهلاک دارایی در این جدول اضافه خواهد شد. این حکم در مورد ساختمانها و تأسیسات ساختمانی و داراییهای نامشهود با عمر مفید معین جاری نمیباشد.- هزینه های تأسیس، در سال تأسیس به میزان صد درصد قابل استهلاک است.
- هزینههای قبل از بهره برداری (به استثناء هزینههایی که طبق استانداردهای حسابداری قابل احتساب در بهای تمام شده داراییهای استهلاک پذیر مندرج در جدول پیوست این مجموعه میباشد) در سال انجام هزینه به حساب هزینه دوره منظور میگردد.
- صرفاً روشهای خط مستقیم، مانده نزولی و تعداد تولید یا کارکرد، روشهای پذیرفته شده برای محاسبه استهلاک میباشند. روش خط مستقیم: در این روش مبلغ استهلاک پذیر دارایی طی دوره عمر مفید تعیین شده در جدول استهلاکات به طور مساوی در هر سال مستهلک میگردد.
- روش مانده نزولی: در این روش میزان استهلاک هر سال با اعمال نرخ تعیین شده در جدول استهلاکات نسبت به مانده ارزش دفتری دارایی محاسبه میگردد و هنگامی که مانده ارزش دفتری دارایی به کمتر از ۵ درصد بهای تمام شده دارایی برسد، کل مانده ارزش دفتری در سال بعد یکجا قابل استهلاک است. روش تعداد تولید: در این روش استهلاک هر سال بر مبنای میزان محصول تولیدی نسبت به کل ظرفیت تولید دارایی محاسبه میشود.
نکات مهم در خصوص هزینه های قابل قبول مالیاتی
- زیان (هزینه) کاهش ارزش سرمایه گذاریها برابر دادنامه شماره ۱۲۱۵ مورخ ۱۴/۷/۹۳ که به موجب بخشنامه شماره ۲۰۰/۹۳/۱۲۵ مورخ ۸/۱۱/۹۳ ابلاغ شده است بندهای (۲) و (۳) بخشنامه شماره ۲۳۲/۲۴۰۱/۲۸۳۴۵ مورخ ۱۸/۷/۸۵ در خصوص عدم پذیرش زیان (هزینه) کاهش ارزش موجودیها وزیان (هزینه) کاهش ارزش سرمایه گذاریها ابطال گردیده است. شایان ذکر است برابر بندهای (۲) و (۳) بخشنامه شماره ۲۳۲/۲۴۰۱/۲۸۳۴۵ زیان (هزینه) کاهش ارزش موجودیها و زیان (هزینه) کاهش ارزش سرمایه گذاریها در هر صورت به علت عدم پیشبینی آن به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی به شرح مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ ق.م.م به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی تلقی نمیگردیدند. پرداخت پاداش هیأت مدیره مصوب مجمع عمومی شرکتها با عنایت به مفاد مواد ۲۳۹ و ۲۴۱ قانون تجارت از محل سود خالص انجام می پذیرد، لذا پاداش مذکور نمیتواند در زمره هزینه های قابل قبول مالیاتی تلقی گردد. بدیهی است در هر صورت پاداش اعضاء حقیقی هیأت مدیره (اعم از موظف و غیر موظف) با رعایت مقررات مالیاتی مشمول کسر مالیات حقوق میباشد.