آیا شما مشمول مالیات هستید؟

آیا شما مشمول مالیات هستید؟

مقدمه

مشمولان پرداخت مالیات : اصولا دولت در مقام متولی اصلی قدرت در کشور وظیفه کنترل جامعه، تأمین امنیت، ارائه خدمات عمومی، ایجاد راه‌ها، ایجاد ثبات و نظم در بازارها و… را بر عهده دارد. دولت برای تحقق اهداف خود نیازمند وجود منابع مالی یا درآمدهای قابل اتکا است. بخشی از این درآمدها از منابع مختلفی که در اختیار دولت است، فراهم می‌شود.اما واضح است که این درآمدها نمی‌تواند جوابگوی حجم بالای هزینه‌های دولت باشد و دولت برای انجام امور مختلف نیازمند منابع مالی بیشتر است. یکی از منابع مهم درآمدی دولت اخذ مالیات از مردم است. اصولا مالیات بخشی از درآمدهای مشاغل و شرکت‌ها است که به صورت اجباری و بلاعوض در اختیار دولت قرار می‌گیرد. از طرف دیگر دولت موظف است تا این درآمدها را برای بهره‌وری بهتر از منابع موجود در کشور و ایجاد بستری مناسب برای بهبود امکانات و شرایط لازم، در فعالیت‌های مختلف اقتصادی صرف کند. با این مقدمه کوتاه از چرایی پرداخت مالیات به این می‌پردازیم که به صورت کلی چه اشخاصی مشمول پرداخت مالیات می‌باشند.  

مشمولان پرداخت مالیات

ماده ۱ قانون مالیات‌های مستقیم به صورت کامل تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که در ایران مشمول پرداخت مالیات هستند را معرفی کرده است. بر اساس ماده ۱ قانون مالیات‌های مستقیم موارد ذیل مشمول پرداخت مالیات هستند:   ۱- تمامی اشخاصی که در ایران اموال یا املاکی دارند، نسبت به درآمدهای آن‌ها مشمول پرداخت مالیات هستند. در این خصوص فرقی بین اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی و ایرانی یا غیر ایرانی بودن شخص وجود ندارد. بنابراین هر شخصی اگر از اموال و املاکی که در ایران دارد درآمدی کسب کند، مشمول مالیات بوده و مکلف به پرداخت آن می‌باشد.   ۲- تمامی اشخاص حقیقی ایرانی مقیم ایران که در ایران یا خارج از ایران درآمدهایی را بدست می‌آورند، مشمول پرداخت مالیات هستند. تمامی مشاغل و کسب و کارها در ایران مشمول این بند بوده و مکلف به پرداخت مالیات می‌باشند.   ۳- تمامی اشخاص حقیقی ایرانی که مقیم خارج از ایران هستند، نسبت به درآمدهایی که در ایران کسب می‌کنند مشمول پرداخت مالیات می‌باشند.   ۴- تمامی اشخاص حقوقی ایرانی نسبت به درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران بدست می‌آورند مشمول پرداخت مالیات می‌باشند. منظور از اشخاص حقوقی به طور کلی شرکت‌ها و موسساتی هستند که ایجاد یا تأسیس می‌شوند.   تمامی اشخاص غیر ایرانی (حقیقی یا حقوقی) نسبت به درآمدهایی که در ایران تحصیل می‌کنند و یا نسبت به درآمدهایی که از ایران (بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمک‌های فنی و یا واگذاری فیلم‌های سینمایی) بدست می‌آورند، مشمول پرداخت مالیات می‌باشند. بنابراین اشخاص غیرایرانی بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، دو نوع درآمد دارند. درآمدهایی که در ایران تحصیل می‌کنند و درآمدهایی که از ایران بدست می‌آورند. باید توجه داشته باشیم که درآمدهایی که اشخاص غیر ایرانی از ایران بدست می‌آورند منحصر به موارد مذکور در خود ماده بوده و مورد دیگری ندارد.  

قانون مالیات های مقیم

اولین سوالی که در خصوص ماده ۱ قانون مالیات‌های مستقیم بوجود می‌آید این است که اساسا کلمه مقیم از منظر قانون مالیات‌های مستقیم به چه معناست؟ در این خصوص ماده ۱۸۰ قانون مالیات‌‌های مستقیم چنین گفته است: هر شخص حقیقی ایرانی که با ارائه گواهی‌ نمایندگی‌های مالی یا سیاسی دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج ثابت کند که از درآمد یک سال مالیاتی خود در یکی از کشورهای خارج به عنوان مقیم مالیات پرداخته است از لحاظ ‌مالیاتی در آن سال مقیم خارج از کشور شناخته خواهد شد مگر در یکی از موارد زیر:

۱- در سال مالیاتی مزبور در ایران دارای شغلی بوده باشد.

۲- در سال مالیاتی مزبور لااقل شش ماه متوالیا یا متناوبا درایران سکونت داشته باشد.

۳- توقف در خارج از کشور به منظور انجام مأموریت یا معالجه‌ یا امثال آن بوده باشد.

 

مالیات مضاعف

  تبصره ماده ۱۸۰ قانون مالیات‌های مستقیم در خصوص مالیات مضاعف سخن گفته است. بر اساس این تبصره ممکن است اشخاص حقیقی یا حقوقی ایرانی مقیم ایران درآمدی را در خارج از کشور بدست آورده و مالیات آن را نیز در همان کشور پرداخت کرده باشند. در این صورت اگر درآمد حاصله را وارد ایران کرده و در اظهارنامه یا ترازنامه و یا حساب سود و زیان خود طبق مقررات مربوطه اعلام نماید، مبلغ مالیات شخص در ایران محاسبه می‌شود. سپس مالیات تعیین شده از مالیات پرداخت شده در کشوری که درآمد مزبور تحصیل شده کسر شده و شخص مکلف است مازاد مبلغ را به عنوان مالیات در ایران پرداخت کند.