حسابداری حقوق و دستمزد (نحوه محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری)

 

حسابداری حقوق و دستمزد : در دنیای محاسبات و اعداد و ارقام، حسابداری حقوق و دستمزد یکی از مهمترین مباحثی است که کسب و کارها، چه بزرگ و چه کوچک با آن درگیر هستند. در این مطلب هرآنچه که باید در مورد حسابداری حقوق و دستمزد و نحوه محاسبه آن بر اساس قانون کار بدانید توضیح می دهیم، اما برای درک بهتر موضوع بهتر است ابتدا برخی مفاهیم را مرور کنیم.

 

حسابداری حقوق و دستمزد چیست؟

مفهوم حقوق و دستمزد به هیچ وجه پیچیده نیست؛ واحد حسابداری و افرادی که به عنوان مسئول امور مالی و حسابداری در هر شرکت یا کسب و کاری مشغول فعالیت هستند باید کارکرد پرسنل را به طور دقیق محاسبه کنند و جزئیات آن را در قالب یک فیش رسمی با عنوان فیش حقوقی به کارکنان ارائه کنند. اطلاعاتی که در مورد حقوق و دستمزد کارکنان وجود دارد باید هر ماه به عنوان هزینه در دفاتر حسابداری ثبت شوند تا در محاسبات مالیاتی هم مورد محاسبه قرار بگیرند. حالا که با مفهوم حقوق و دستمزد آشنا شدید بد نیست اطلاعات بیشتری در مورد اصطلاحات زیر به دست بیاورید.  

لیست حقوق چیست؟

لیست حقوق مربوط به جبران خدمتی است که یک کسب و کار باید به کارکنان خود در ازای یک دوره‌ی زمانی مشخص و در یک تاریخ مشخص پرداخت کند. لیست حقوق مربوط به مبلغی است که به ازای مقدار معینی کارکرد مثلاً هفتگی یا ماهانه به کارگران یا کارمندان پرداخت می‌شود.  

دستمزد چیست؟ دستمزد واقعی و دستمزد اسمی چه تفاوتی دارند؟

دستمزد مثل قیمت در بازار، تصفیه کننده بازار کار محسوب می‌شود. دستمزد دو نوع اسمی و واقعی دارد. ۱- دستمزد اسمی مقدار پول و دستمزدی است که به یک نیروی کار پرداخت می‌شود. ۲- دستمزد واقعی در حقیقت بیان کننده قدرت خرید یک نیروی کار است و بنا به تعریف برابر نسبت دستمزد اسمی به سطح عمومی قیمت‌ها است. مبنای محاسبه دستمزد، ساعت است که با حقوق که پرداختی ماهانه است، تفاوت دارد. دستمزد رایج‌ترین شیوه پرداخت به کارگران و حقوق متداول‌ترین شیوه پرداخت به کارمندان است.  

نحوه محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری

قبل از اینکه به مراحل مختلف فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد برسیم بد نیست به افراد یا بخش هایی که باید در این جریان همکاری کنند اشاره کنیم. واحد منابع انسانی (کارگزینی) و حسابداری دو بخشی هستند که در فرآیند حسابداری حقوق و دستمزد دخیل اند. برای محاسبه، حسابدار باید اطلاعات به روز و دقیقی در زمینه حقوق پایه، انواع مزایا، هزینه مسکن، عائله مندی و غیره داشته باشد. واحدهای حسابداری و منابع انسانی در یک مجموعه باید با انتقال اطلاعات مورد نیاز به همدیگر این فرآیند را انجام دهند.

نقش منابع انسانی در فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد

منابع انسانی در فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد نه‌تنها باید نقش ناظر و هدایت کننده این فرآیند را ایفا کند، بلکه باید بر اینکه فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد بر اساس الزامات قانونی انجام شود نظارت کند. مزایایی که به کارکنان تعلق میگیرد، شرایط کار و شرایط استخدام، تسهیلات مالی و رفاهی که سازمان در اختیار کارکنان قرار می دهد و هر آنچه که به امور کارکنان مربوط می شود می تواند در میزان حقوق و دستمزد تعیین شده برای کارکنان نقش مهمی داشته باشد، بنابراین فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری حتماً باید با مشارکت منابع انسانی مجموعه ها انجام گیرد.    

وظایف حسابداری در محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان

بعد از اینکه منابع انسانی اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه حقوق و دستمزد را در اختیار حسابداری قرار داد، فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد شروع می شود. حسابداری طبق فرمول های محاسبه حقوق و دستمزد و بر اساس نرخ حقوق و دستمزد سال دریافتی کارکنان را محاسبه می کند و برای آن ها فیش حقوقی تهیه می کند. البته انجام این کار با استفاده از نرم افزار حسابداری با سرعت و دقت بیشتری انجام می شود، البته انجام این کار با استفاده از نرم افزارهای غیرمعتبر توصیه نمی شود. در ادامه برای کسانی که قصد دارند این فرایند را به صورتی دستی انجام دهند مراحل تشکیل دهنده این فرآیند را توضیح می دهیم.  

آموزش محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری

در این بخش به صورت مرحله به مرحله محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری را آموزش می دهیم. اما قبل از آن باید به چند نکته توجه کنیم. اولین نکته دقت به تمام دریافتی های قانونی است. مواردی مثل حقوق و دستمزد، حق اولاد، حق مسکن، خواربار و بن کارگری، ایاب و ذهاب، مزایای غیر نقدی، پاداش افزایش تولید، سود سالانه و … همه باید لحاظ شوند.   نکته بعدی این است که حقوق کارکنان شامل ۳ بخش است: حقوق پایه – کسر کسورات (مالیات، بیمه، …) – مزایا (عیدی، حق مسکن، حق اولاد، پاداش، حق ماموریت و …) در ادامه به مراحل آموزش محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری می پردازیم.  

۱ – تعیین حقوق پایه در حسابداری حقوق و دستمزد

مرحله اول فرآیند حسابداری حقوق و دستمزد تعیین حقوق پایه است. حقوق پایه به طور سالانه مشخص می شود. شورای عالی کار وظیفه تعیین حقوق پایه سالانه را به عهده دارد. این شورا از نماینده دولت، نماینده کارفرمایان و نماینده کارگران انجام می شود و بعد از مشخص شدن به همه واحدهای اقتصادی اطلاع داده می شود. البته تعیین حقوق پایه به این دلیل نیست که محدودیتی برای استفاده از این حقوق پایه وجود داشته باشد. حقوق کارکنان یک مجموعه می تواند به صورت توافقی بین کارفرمایان و کارکنان مشخص شود و به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه یا پروژه ای پرداخت شود. البته لازم است برای این کار قراردادی تنظیم شود. در صورتی که حقوق کارکنان ساعتی محاسبه می شود هم باید ساعات حضور آن ها محاسبه شود و سپس حقوق آن ها مشخص شود.  

۲ – محاسبه اضافه کاری

اضافه کاری یکی از موضوعاتی است که در بین حسابداران اهمیت فراوانی دارد. استفاده از نیروی انسانی مازاد بر ساعت تعیین شده طبق قانون اداره کار و بر اساس توافق طرفین معادل ۴۰ درصد اضافه بر نرخ مزد عادی می‌باشد. محاسبه اضافه کاری شامل محدودیت در ساعت (حداکثر ۴ ساعت در روز و ۱۳۵ساعت در ماه) می‌باشد.  

۳ – محاسبه میزان مزایای نیروی کار

بر حسب میزان کارکرد هر فرد، به او حق بن تعلق می‌گیرد. این مورد در جدول حقوق و دستمزد پرداخت شده به هرکس در سال مورد محاسبه، بر اساس هر تعداد ساعتی که کارکرده است محاسبه می‌گردد و اینگونه نیست که همه افراد به میزان برابر حق بن را دریافت و از مزایای یکسانی برخوردار باشند. این مورد هم همانند رقم افزایش حقوق باید به توافق کارفرما و نیروی کار برسد. البته باید بدانید که مزایا به دو دسته تقسیم می شوند:

مزایای مستمر

مزایایی که به جز حقوق پایه به کارکنان پرداخته می شود. مزایای مستمر هم می توانند در قالب افزایش حقوق نقدی و هم غیر نقدی باشند. مسکن سازمانی، اتومبیل، بن تهیه مواد غذایی یا سبدهای کالا و بسیاری از موارد این چنینی مزایای غیر مستمر غیر نقدی و مواردی مثل حق ایاب و ذهاب، حق مسئولیت، حق کشیک یا موارد مشابه دیگر از مزایای نقدی مستمر هستند که البته همه این موارد باید با تشخیص کارفرما مشخص شوند.  

مزایای غیر مستمر

مزایای غیر مستمر به عنوان اضافه کار به حقوق اضافه نمی شوند و تاثیری در آن ندارند. این مزایا معمولا به کارگران تعلق می گیرد. پاداش، عیدی آخر سال، هزینه تهیه پوشاک، هزینه درمان، حق ماموریت، باز خرید، دریافت مبالغ مرخصی های استفاده نشده برخی از مثال های مزایای غیر مستمر هستند که باید در محاسبات حقوق و دستمزد در نظر گرفته شود.  

۴ – محاسبه مالیات حقوق و دستمزد

برخلاف موارد قبلی که به حقوق و دستمزد کارکنان افزوده می شود، محاسبه مالیات حقوق دستمزد از کسورات حقوق و دستمزد است. نرخ مالیات حقوق و دستمزد به صورت سالانه توسط سازمان های مرتبط مشخص می شود و با میزان دریافتی کارکنان ارتباط دارد. همچنین برای مطالعه بیشتر می توانید به مقاله ارسال لیست مالیات حقوق مراجعه نمایید.  

۵– حق بیمه تأمین اجتماعی در حسابداری حقوق و دستمزد

حق بیمه از دیگر کسورات حقوق و دستمزد است که برای اعطای خدمات بیمه تأمین اجتماعی به کارکنان در حسابداری حقوق و دستمزد در نظر گرفته می شود. حق بیمه در مجموع ۳۰ درصد از جمع حقوق و مزایای کارکنان است که از این ۳۰ درصد، ۷ درصد توسط شخص و ۲۳ درصد توسط کارفرما پرداخت می شود.  

رقم افزایش حقوق در سال جدید

افزایش رقم حقوق از موضوعاتی است که هر ساله کارمندان شامل آن می‌شوند. رقم حداقل افزایش حقوقی که هر سال توسط اداره کار اعلام می‌شود برای افرادی است که هر سال طبق قراردادشان حداقل حقوق را دریافت می‌کرده‌اند. هر سال درصدی برای افزایش حقوق توسط وزارت کار اعلام می‌شود که البته این میزان افزایش باید طبق توافق کارفرما و نیروی کار باشد.     برای اطلاع از رقم افزایش حقوق در سال ۹۹ پیشنهاد می کنیم مقاله حقوق کارگران سال ۹۹ را از دست ندهید. در این مقاله در قالب توضیحات و جداولی همه چیز را درباره حقوق و دستمزد در سال جدید توضیح داده ایم.  

نرم افزار محاسبه حقوق و دستمزد

یک باور غلط وجود دارد که محاسبه حقوق و دستمزد امری آسان به نظر می‌رسد و با یک فایل اکسل به راحتی انجام می‌گیرد. ولی باید توجه کرد که با افزایش نیروی انسانی، حقوق، بیمه، مالیات و سایر هزینه‌ها، یک خطا در محاسبه می‌تواند برای شما دردسر آفرین باشد! یک نرم افزار حسابداری مناسب باید بتواند اطلاعات شرکت شما را با دقت و سهولت ثبت کند تا بتوانید در زمان تصمیم گیری، گزارش‌هایی سریع، دقیق و یکپارچه از آنها استخراج کنید. از سوی دیگر کارکنان باید بتوانند اطلاعات مالی شرکت را به راحتی و با سرعت و دقت بالا در آن ثبت و روند کارهای جاری را دنبال کنند. نرم افزار محاسبه حقوق و دستمزد علاوه بر سادگی رابط کاربری باید بتواند محاسبات پیچیده حقوق و دستمزد هر کارمند را به تفکیک انجام دهد. انجام این محاسبات امری زمان بر و در عین حال برای بخش‌های مالی و اداری هر شرکتی بسیار مهم است. در حقیقت این سیستم به شما در افزایش میزان رضایت کارکنانتان و از سوی دیگر تعاملتان با مراکز و سازمان‌های مرتبط (مانند بیمه، دارایی و غیره) کمک شایانی می کند.    

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

You may also like